December 2019 (update: juni 2022)
Ken je dat? Je wilt een puzzel maken, maar het voorbeeld is weg. Je ziet veel blauwe stukjes en ook rode, gele en groene. Je hebt een vermoeden dat het een zee met vissen en planten is, maar je hebt geen idee hoe en waar je moet beginnen… Zo is het ook voor beelddenkers en hoogbegaafde kinderen op school. Ze krijgen steeds een klein stukje van een puzzel; de puzzel klokkijken, de puzzel breuken, de puzzel woordbenoemen, de puzzel lezen/letters. Maar ze weten niet dat het een stukje van de puzzel klokkijken is of een stukje van de puzzel woordbenoemen en ze weten ook niet hoeveel stukjes elke puzzel heeft.
—> 
Chaos
Je kunt je voorstellen dat het een chaos is aan puzzelstukjes van verschillende puzzels die door elkaar liggen. Soms hebben ze ook puzzelstukjes dubbel, want wanneer de juf in groep 3 gaat beginnen met de klok en eerst de hele uren gaat uitleggen, 3 weken later de halve uren en nog 3 weken later weer de hele uren gaat herhalen met andere werkbladen, hebben kinderen niet altijd door dat het een herhaling is van een aantal weken geleden. Dit noem je bottom up.
Puzzel
Je kunt TOPdown dus zien als een puzzel. Het is belangrijk dat je begint bij het geheel. Je laat de hele puzzel zien en daarna leg je het per puzzelstukje uit.
Stel je gaat aan de gang met het metriekstelsel en ze moeten van meters naar centimeters omrekenen, laat ze dan het hele schema vast zien. Dus van km naar mm. En ook van de gewichten en de rest dat erbij hoort. Je geeft aan dat je nu een klein stukje gaat doen, maar dat het bij dit schema hoort. Iedere keer wanneer je weer hier mee aan het werk gaat, pak je het schema er weer bij. Dit noem je TOPdown. Je begint bij het eindproduct (de hele puzzel) en je gaat steeds een stukje puzzel uitlichten.
Uit het werkboek ‘Beelddenkers zijn fantastisch!’ bovenbouw ©Tureluurs Educatie
Erik legt uit dat topdown voor hem echt een must is
Erik leert in netwerken, in connecties en legt graag verbanden tussen de dingen die hij leert. Als hij overzicht heeft, ziet hij de logica, het systeem. Krijgt hij geen overzicht, dan snapt hij het ook echt niet! TOPdown leren is voor hem dus echt een voorwaarde om te kúnnen leren. Erik is hoogbegaafd en beelddenker.
Dolores Leeuwin is in 2012, d.m.v. het tv-programma ‘De nationale IQ test’ erachter gekomen dat ze hoogbegaafd is. Ze is sinds die tijd op zoek naar antwoorden over hoogbegaafd zijn, maar ook om hoogbegaafdheid meer onder de aandacht te brengen. Ze heeft een aantal mooie filmpjes gemaakt. Hieronder zie je het interview dat Dolores met Erik heeft over TOPdown leren.
Tips voor in de klas om topdown te gaan werken
Vertel leerlingen wat ze gaan leren deze les, dit hoofdstuk, dit jaar. Laat het doel van de lessen zien, de doelen van het hoofdstuk, de doelen van de vakken voor het hele jaar. Schrijf dit op het bord of print het uit en hang het ergens in de klas op een ‘doelenbord’. Het is niet alleen fijn voor de beelddenkers en hoogbegaafde leerlingen uit je klas, het is goed om alle kinderen te laten weten waar ze naar toe gaan/moeten, dat motiveert kinderen ook.
Wil je meer weten hoe je beelddenkers kunt helpen in de klas? Volg dan een training ‘Beelddenkers inde klas’.
Beelddenkers
Bij beelddenkers leer ik ze zo’n hele ‘puzzel’. Alleen die puzzel(s) van de vakgebieden/onderwerpen waar ze moeite mee hebben. Ik vertel ze waar hun kracht ligt, het overzicht hebben. Zo kunnen ze al snel grote sprongen maken in hun leerontwikkeling. Want zoals Erik al vertelde in het filmpje, als je geen overzicht hebt, dan snap je het gewoon niet, hoe simpel soms ook!
Benieuwd wat ik kan betekenen voor je kind? Maak dan een afspraak voor een kennismakingsgesprek.
Altijd als eerste mijn artikelen in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan nu in voor de nieuwsbrief en ontvang ook de ‘Beweegbingo’.
Heb jij als leerkracht een ‘doelenbord’ in de klas? Heeft jouw kind in de klas een ‘doelenbord’?
