Bewegend leren is één van de belangrijkste speerpunten
om beelddenkers beter te laten leren.

 

Download de beweegbingo of maak direct een kennismakingsafspraak

IQ test voor hoogbegaafden

juni 2019

Oh, wat vond ik dat moeilijk als moeder. Mijn kind zat niet lekker in haar vel, maar ik wist niet waar ik het zoeken moest. Ze was 7 jaar en zat in groep 3. Al bij de kleuters hoorde we dat ze zo’n fijn kind was om in de klas te hebben, maar dat ze wel erg bazig was naar andere kinderen. Ondertussen hadden wij thuis een dwars kind, dat heel snel boos of verdrietig was, die niet tegen veranderingen kon, die brutaal en opstandig was en die moeilijk te troosten was, want je mocht haar nauwelijks knuffelen/aanraken. Is ze autistisch? Of misschien wel hoogbegaafd? Want ze praatte ook wel erg volwassen. Sommige mensen praatte met kindertaal tegen haar en dan zag je haar denken… Ik werd daar onzeker van, kwam het door mij/ons als ouder dat we te volwassen tegen haar spraken of komt het doordat zij zo is?

Autisme?

Mijn man en ik besloten haar te laten onderzoeken op autisme, maar ook om een IQ-test te laten doen, en zaten een tijdje later voor een voorgesprek bij de psychiater. Na de vele over en weer vragen over haar en ons verleden, vroeg ik hem hoe het onderzoek met onze oudste eruit zou komen te zien. Het was de bedoeling dat we haar zouden brengen, om vervolgens vrij snel naar de wachtkamer te vertrekken, zodat hij testjes (spelenderwijs) zou kunnen doen. Ik zag het al voor me: dochterlief hangend aan mijn arm/been die niks zou zeggen tegen deze man, want mannen daar had ze vanaf haar geboorte al moeite mee. Papa en opi, dat ging nog wel, maar verder ging ze ze liever uit de weg. We hadden er geen goed gevoel bij, daarbij kon hij geen IQ-test doen, dus besloten we eerst op zoek te gaan naar iemand die dat wel kon en dan zouden we wel verder zien of er een onderzoek voor autisme nodig zou zijn.

Hoogbegaafd!

Vijf jaar geleden ging het IQ onderzoek nog via de huisarts en zorgverzekering. De huisarts verwees ons naar een onderzoekscentrum. Zo’n groot gebouw met wachtkamers… naar de huisarts gaan was al een hele beproeving met deze dame, dus ook dat zag ik niet zitten. Gelukkig wist onze huisarts nog iemand die onderzoeken deed, in huiselijke sfeer en ze had ook paarden. Nou, dat bleek een schot in de roos. Bij deze mevrouw heeft ze even op mijn schoot gezeten, maar al snel stelde ze zelf vragen en zijn we bij de paarden gaan kijken. Een paar dagen later heb ik dochterlief gebracht voor het onderzoek. Uit het verslag bleek ze dus inderdaad een IQ te hebben van boven de 130, hoogbegaafd dus. Het verslag klopte precies met hoe wij onze dochter kennen, ze was zichzelf geweest tijdens het onderzoek. Een hele opluchting.

De korte versie wat we hebben gedaan na deze test: We hebben haar vrij snel naar een andere school overgeplaatst, zodat ze onderwijs kan krijgen dat bij haar past. Daar heb ik wel even wat slapeloze nachten van gehad. Ik vond het nogal wat om je kind van school te halen en in een ander dorp (gelukkig het dorp ernaast) naar school te laten gaan.
Het onderzoek naar autisme is niet nodig geweest. De autistische trekjes die ze had ‘horen’ bij hoogbegaafde kinderen.

Vertrouw op je gevoel

Waar het hier op neer komt is dat het belangrijk is dat je kind onderzocht wordt door iemand die je kind op zijn/haar gemak stelt en waar je kind zich fijn voelt. Jij als ouder weet dat heel goed aan te voelen! Vertrouw op je gevoel. Ga niet zomaar met de eerste de beste (goedkoopste!) persoon in zee. Stel vragen en ga op je gevoel af!

Waar moet je op letten?

Welke vragen moet je dan stellen, hoor ik je denken. Ik zal je hier wat tips geven:

  • Heeft de afnemer kennis/ervaring met hoogbegaafde kinderen?
    Dit is zoooo belangrijk! Een hoogbegaafd kind wil op zijn niveau aangesproken worden, wil begrepen worden, en heeft heel snel door als dit niet het geval is. Je kind zal zichzelf anders niet laten zien aan de tester.
  • Hoe gaat de afnemer om met de tijd?
    Er zijn een aantal onderdelen die op tijd gaan. Is je kind gevoelig als er tijdsdruk is? Dan is het fijn dat de tester de tijd minder opvallend bijhoudt of zelfs ‘stiekem’. Geeft de tester aan dat de tijd om is of laat de afnemer het gewoon afmaken, tenzij het kind er echt niet uitkomt.
  • Waar wordt de test afgenomen?
    Is je kind erg gevoelig voor afleiding of heeft je kind tijd nodig om ergens te wennen? Dan is het fijner om de test thuis te laten afnemen bijvoorbeeld of misschien vindt je kind het fijner op school? Het is in ieder geval belangrijk dat er geen afleidingen zijn en dat je kind zich er fijn voelt.
  • Heeft je kind last van spanning of faalangst, dan is het belangrijk dat de afnemer de tijd neemt. Even tussendoor iets anders doen, bewegen of kletsen.
  • ‘Ziet’ de afnemer je kind?
    Kijkt hij/zij achter het gedrag? Ziet de afnemer dat je kind aan het onderpresteren is? Of gek doet uit onzekerheid?
  • Pikt de afnemer ook signalen op die de test niet afneemt?
    Bijvoorbeeld perfectionisme, de manier van redeneren, de vragen die je kind tussendoor stelt, de manier van (te moeilijk) denken, faalangst?
  • Neemt de afnemer ook mee dat je kind misschien niet in een goede periode zit? Dat je kind niet lekker in zijn vel zit.
    Een test kan daardoor lager uitvallen. Een IQ-test meet toch een momentopname. Je IQ staat vast, maar kan lager uitvallen door verschillende factoren (zie hierboven).
  • Welke test gebruikt de afnemer? Zie hieronder.

Welke testen zijn er?

  • Sinds kort is de WISC V op de markt die de WISC III vervangt. Het verschil met de WISC III is groot! De WISC V heeft geen ‘last’ meer van de bekende performale/verbale kloof, is ontwikkeld in 2017 (WISC III in 2002), test meer cognitieve vaardigheden en is daardoor betrouwbaarder dan de WISC III. Je kind zal maar visueel zijn ingesteld (beelddenker). Dan zal er bij de WISC III, die maar 2 cognitieve vaardigheden test, zeker een deel lager uitkomen, dus een kloof!
  • Een andere goede test is de SON. Hierbij krijgt het kind feedback tijdens de test (voor faalangstige kinderen misschien minder fijn) en je kind moet meer dingen aanwijzen dan dingen vertellen.
  • De RAKIT-2 is een andere veel gebruikte test. Hierover zijn de meningen verdeeld. Het lijkt erop dat de opdrachten van het moeilijkste niveau van de test niet heel moeilijk zijn. Deze test kan namelijk een heel laag IQ meten, maar daardoor niet een heel hoog IQ.

Update juni 2021:

Dit jaar is er een IQ test bij gekomen, de KIQT+, speciaal voor vermoedelijke hoogbegaafde kinderen. Ik heb er zelf geen ervaring mee, maar hoor heel veel positieve berichten. Wel heb ik een webinar gevolgd en ben erg enthousiast over deze test. Meer informatie kun je vinden op https://scaliq.com/scaliq-testen-kinder-iq-test-plus/.

Wanneer test je dan?

Ja dat is moeilijk te zeggen en daarover zijn de meningen verdeeld. Als je een vermoeden hebt, dan zou ik niet te lang wachten. Als je weet dat je kind hoogbegaafd is, dan kun je hierop gaan begeleiden of je zoekt iemand die je kind kan begeleiden. Je kunt je gaan verdiepen in het onderwerp door te gaan lezen over hoogbegaafdheid (zie mijn artikel ‘hoogbegaafd, help!‘), zodat je je kind beter leert begrijpen. Waarschijnlijk ga je ook zelf veel tegenkomen en ontdekken dat je misschien wel hoogbegaafd bent, het is erfelijk, en ze zeggen dat het van de moeder komt!

De meeste tests zijn vanaf 6 jaar. Wil je eerder testen, dan zijn er andere tests voor kleuters, die meten vooral of je kind een ontwikkelingsvoorsprong heeft. Wacht je langer, tot je kind dus 6 jaar is en in groep 2/3 zit, dan heb je kans dat je kind zich al aan het aanpassen is (onderpresteren) en dit ook gaat doen tijdens de test. Ik heb beide kinderen laten testen in groep 3. Bij mijn oudste omdat ze dus niet lekker in haar vel zat, de tweede omdat er een test nodig was om in de HB-groep te kunnen in groep 4. Bij beide kinderen heb ik verteld dat ze naar een mevrouw gingen om leuke werkjes te gaan doen. Ze hebben dan ook geen ‘druk’ ervaren daardoor. Bij oudere kinderen zal er een verwachting zijn om te ‘slagen’. Iets wat ik me goed kan voorstellen, ik heb zelf ook geen test gedaan daarom. Ik weet dus niet zeker of ik zelf hoogbegaafd ben, maar ik heb zeker heel veel kenmerken.

Wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe?

Ik heb je volgens mij alle antwoorden proberen te geven op deze vragen. Het zijn mijn antwoorden die zijn gebaseerd op ervaringen met mijn eigen kinderen en met kinderen die ik heb begeleid en diverse cursussen die ik heb gevolgd. De laatste cursus was echt gericht op de inhoud van de IQ-testen, die ik via Novilo heb gevolgd. Deze cursus werd geleid door Barbara van der Waarde van Orthopedagogiek van waarde http://www.orthopedagogiekvanwaarde.nl/. Zij is gespecialiseerd op het testen van hoogbegaafde kinderen en komt aan huis testen!

Om nog even alles op een rijtje te zetten:

Wie: door een afnemer die kennis/ervaring heeft met hoogbegaafde kinderen
Wat: Er zijn verschillende testen
Waar: daar waar je kind zich prettig voelt
Wanneer: voor je kind zich gaat aanpassen en op het moment dat je kind zich nog lekker in zijn vel zit (maar ja… makkelijk gezegd)
Waarom: zodat je je kind leert begrijpen en vooral zodat je kind zichzelf gaat begrijpen!
Hoe: door meerdere afnemers in de buurt (en daarbuiten) te bellen en vragen te stellen

Vragen?

Ik hoop dat ik je heb kunnen helpen met dit artikel. Wil je meer weten of heb je nog vragen, dan kun je altijd contact opnemen. Ik ben geen HB-specialist/onderzoeker, maar wel een HB-ervaringsdeskundige die hoogbegaafde kinderen begeleid met leren leren.

Heb jij nog tips die ik hier bij kan plaatsen? Of wil je ook je verhaal vertellen om anderen te helpen? Laat het me weten in een reactie hieronder. 

4 reacties op “IQ test voor hoogbegaafden

  1. Judith schreef:

    Fijn om je ervaringen te lezen! Volgens mij klopt alleen je tekst over de RAKIT-2 niet. Het klopt dat deze erg lage IQ’s kan meten. Er zitten meer makkelijke vragen in de test, maar de test kan tot 145 meten. De moeilijkste vragen zijn gewoon moeilijk. Het gaat erom dat er ook veel makkelijke vragen zijn waardoor het laag kan meten, maar dit staat los van de moeilijkste vragen. Het is wel zo dat een kind extra veel vragen moet beantwoorden om bij de moeilijkere vragen te komen. De test kan daardoor voor slimme kinderen langdradig worden.

  2. Marije Turel schreef:

    Bedankt Judith, voor deze waardevolle toevoeging.

  3. Anna schreef:

    Het klopt niet dat de meeste tests vanaf 6 jaar zijn. De Son heeft een apart versie voor kinderen van 2,5 tot 7 jaar. De Rakit-2 is al vanaf 4 jaar en de WPPSI is voor kinderen van 2,6 t/m 7,11 jaar. Deze testen meten niet alleen maar een ontwikkelingsvoorsprong, maar ook echt of een kind hoogbegaafd is. Want dat begint niet pas bij 6 jaar, maar je wordt zo geboren.

  4. Marije Turel schreef:

    Anna, bedankt voor deze aanvulling!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *