Bewegend leren is één van de belangrijkste speerpunten
om beelddenkers beter te laten leren.

 

Download de beweegbingo of maak direct een kennismakingsafspraak

Hoogbegaafd, help!

november 2021

(Update van december 2018)

Je hebt net te horen gekregen dat je kind hoogbegaafd is en dan? Ik weet nog goed hoe ik me voelde toen ik hoorde dat mijn oudste hoogbegaafd bleek te zijn. Je wilt overal informatie zoeken, maar je weet niet waar te beginnen. Ook eng, want zien anderen dat je je op facebook aanmeldt bij een groep over hoogbegaafdheid? Want dan denken ze natuurlijk ‘Heb je haar, die denkt dat haar kind super slim is!’. Want helaas, dat is wat veel mensen nog steeds denken over hoogbegaafd. Maar jij weet wel beter, want je kind is geen Einstein en kent de sterren niet op naam of kon niet gelijk een stuk van Bach op de piano spelen. Je kind heeft misschien juist moeite met leren of is aan het onderpresteren, want de rest van de klas kan nog niet lezen, dus dan hoort dat nog niet…

Wat ik je vooral wil meegeven. Ga je aansluiten bij diverse facebookgroepen en ga eerst eens meelezen. (Niemand ziet dat je je aanmeldt voor besloten groepen, tenzij het een facebook-vriend is die ook al lid is van diezelfde groep, maar dan heb je direct iemand om mee te praten!) Je zult veel herkenning tegenkomen. En ga vast op websites kijken en lees boeken. Ik zal je onderaan deze pagina een aantal groepen, websites en boeken aanraden, die mij veel hebben geholpen bij mijn zoektocht.

Definitie van HB

Een kind met potentie om te leren, die zich door de juiste begeleiding, opleiding en motivatie tot een succesvol en slim persoon kan ontwikkelen.

Wietske Vriezen heeft eens een stuk, geïnspireerd op een stuk van Melinda Gindy (National Facilitator Gifted Awareness Week Australia), vrij vertaald:

Hoogbegaafde kinderen denken anders. Ze verwerken informatie op een andere manier, hun hersenen zijn anders ‘bedraad’. Dit maakt ze niet speciaal of bijzonder. Hoogbegaafdheid is niet elitair. Het is niet aan geslacht gebonden, noch aan een culturele groep of socio-economische status. Hoogbegaafden zijn niet vrij van leerproblemen. Het is geen garantie voor geluk of succes, het is geen gouden lot in de loterij. Hoogbegaafde kinderen zijn zelden wonderkinderen of genieën. Alle kinderen hebben gaven, maar niet alle kinderen zijn hoogbegaafd.

Wat hoogbegaafde kinderen nodig hebben, is dat er fulltime aan hun behoeften tegemoet gekomen wordt – niet alleen tijdens het wekelijkse uurtje plusklas, of de schaakclub op woensdagmiddag, of de activiteiten die het gezin in de vakantie onderneemt. Een hoogbegaafd kind is de hele dag hoogbegaafd, iedere dag. Omdat hoogbegaafde kinderen een heterogene groep vormen, is het nodig om het programma voor ieder kind heel gericht af te stemmen en aan te passen.

Wanneer niet tegemoet gekomen wordt aan de behoeften van hoogbegaafden, is het vooruitzicht voor deze kinderen: verkeerd begrepen worden, eenzaamheid, en een gebrek aan verbinding met de omgeving. Als maatschappij zou onze visie moeten zijn om alle kinderen te begeleiden en te faciliteren bij het leren op hun eigen niveau. Er wordt op onze scholen en in onze samenleving vaak niet echt tegemoet gekomen aan de behoeften van de kinderen die de meeste potentie in zich dragen, doordat niet gezien wordt hoe enorm groot de werkelijke variatie in capaciteit, affiniteit en potentiële prestaties is.
We zouden ons erop moeten richten om begaafdheid op alle gebieden te koesteren, zodat we ook intellectuele, emotionele en creatieve begaafdheid herkennen en vieren, net zoals we bijvoorbeeld fysieke begaafdheid vieren op het gebied van sport en dergelijke.

De snelweg

Ik als beelddenker vind het ook altijd fijn om een voorbeeld te hebben, om evt aan anderen of je kind(eren) te kunnen uitleggen. Het voorbeeld over de cheetah van het boek ‘Ben jij een cheetah’ vind ik een mooi metafoor.

Maar ook het stuk over de snelweg is heel duidelijk en vond ik een paar jaar geleden al eens.

Een overpeinzing van een vader van een hoogbegaafde jongen uit groep 5:

Ik vergelijk de basisschool wel eens met de A2 van Maastricht naar Amsterdam. Alle kinderen beginnen bij Maastricht en het einddoel is Amsterdam. Een afstand van 200 km.

Op de A2 rijden auto’s, van Fiat Panda en Ford Focus tot Porsche (dit zijn de ‘normale’ kinderen, van iets minder slim tot meerbegaafd). Deze auto’s hebben geen problemen om het traject in 2:00 uur af te leggen, ofschoon er af en toe wat oponthoud is. Op dezelfde A2 rijden ook vrachtwagens (de kinderen die wat moeilijker meekomen, misschien wel eens blijven zitten). Deze zijn wat logger en trager, ze halen maximaal 90 km/u. Dit betekent dat deze vrachtwagens over het zelfde traject wat meer tijd nodig hebben, ze leggen het traject af in 2:45 uur. Maar ook de vrachtwagens komen in Amsterdam.

Tractoren (kinderen die moeilijk leren en niet mee kunnen komen op het basisonderwijs) weren we van de snelweg, daar hebben we andere wegen voor. Ook die kinderen kunnen in Amsterdam aankomen, zij het via andere wegen die beschikbaar gesteld worden. Hoogbegaafde kinderen vergelijk ik met Formule 1 racewagens. In potentie hebben die de capaciteit om het traject met een gemiddelde snelheid van 250 km/u af te leggen en na 48 minuten in Amsterdam aan te komen.

In potentie, want de A2 hebben ze niet voor zichzelf. Immers, ook de personenwagens en vrachtwagens maken er gebruik van. En daar is de weg voor ingericht. De racewagens rijden met slippende koppeling in de eerste versnelling omdat het voor hen gewoon niet opschiet. Ze kunnen niet normaal (wat voor hen normaal is) rijden. Bij Weert moeten ze aan de kant omdat de koppeling het begeven heeft. De racewagen haalt Amsterdam niet!

Een plusklas vanaf groep 4, 5 of 6 helpt ook niet. Een parallelstrook aanleggen bij Eindhoven, ‘s Hertogenbosch of Utrecht helpt niet omdat de racewagen daar helemaal niet meer aankomt. Mocht er onverhoopt toch een racewagen bij Eindhoven de parallelstrook kunnen proberen, dan gooit die erna de handdoek in de ring omdat hij erna weer met de ‘meute’ mee moet en hier geen zin meer in heeft. De parallelstrook werkt eerder demotiverend dan motiverend. Ook de Formule 1 racewagens horen niet op de A2 thuis, net zo min als de tractoren! Ook voor deze categorie dienen aparte wegen beschikbaar gesteld te worden.

Deze vergelijking geldt niet voor alle hoogbegaafde leerlingen. Er zijn leerlingen die de gave hebben zich aan te passen aan wat de omgeving wil zien.
Zij trekken een Ford Focus carrosserie over zich heen en monteren een andere motor. Ze sukkelen rustig met de rest mee, maar kunnen zich daarna ook nooit meer meten met de andere racewagens. Hun talent gaat verloren.

Contact zoeken

Zoek contact met andere ouders en ga op zoek naar lotgenoten in de buurt, je zult zien dat er in je omgeving ook ouders zijn met hoogbegaafde kinderen waarvan je het niet wist. En… praat erover. Merk je dat je gesprekspartner het niet begrijpt, laat het dan, ga diegene niet proberen te overtuigen (tenzij het de leerkracht van je kind is…), maar probeer het bij een ander nog eens. Er staan meer mensen open voor hoogbegaafdheid dan je denkt is mijn ervaring.

Een speeldagHB is ook leuk om meer te weten te komen over hoogbegaafdheid. De SpeelDagHB is een dag vol activiteiten, experiment, informatie, inspiratie, motivatie, uitdaging en meer. Voor jonge (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen en hun ouders.

Ga naar de website speeldagHB

School

En vooral… jij kent je kind het beste. Laat je kind op school niet zien wat hij wel kan? Vertel de leerkracht wat je thuis ziet, zonder aan te vallen. Ga in gesprek over de mogelijkheden binnen de school om je kind te laten zijn wie hij is. Is er verrijking, kunnen ze je kind leren leren, kunnen ze je kind motiveren? Of is er een school in de buurt waar ze hoogbegaafd onderwijs bieden? Ga daar eens kijken en op gesprek.

Kijk hier voor alle scholen met HB onderwijs

En jij dan?

Je gaat waarschijnlijk ook veel over jezelf leren. Hoogbegaafdheid is erfelijk (en komt in ieder geval van de moeder vandaan!), dus kijk maar eens naar jezelf, je gezin, de rest van de familie. Vallen er nu puzzelstukjes op hun plaats waarom dingen gegaan zijn vroeger in je eigen leven?

Aan de slag

Wacht niet te lang met het inschakelen van hulp of aanpassingen wat betreft school. Misschien gaat het nu goed met je kind, maar leren leren en de daarbij behorende valkuil ‘faalangst’ liggen op de loer. Is het niet op de basisschool dat je kind hier tegenaan loopt, dan is het op de middelbare school of zelfs pas daarna.

Het is dus belangrijk dat je kind leert leren, maar ook dat hij leert dat fouten maken bij het leven horen. En dat je pas leert als je fouten maakt. Vertel ook als ouder over je eigen fouten (en angsten), zo ziet je kind dat je als volwassene niet perfect en ‘af’ bent…

IQ test

Wil je je kind laten onderzoeken, dan raad ik aan om iemand te zoeken die verstand heeft van hoogbegaafdheid en waarmee jij en je kind een klik hebben. Als je kind zich niet op zijn gemak voelt en zich niet begrepen voelt, dan is dat zeker merkbaar in de uitslag! En dan krijg je dus een vertekend beeld.

Als je kind zich dan wel op zijn gemak voelt, dan nog zijn er momenten dat hij kan dichtklappen of vanuit onzekerheid verkeerde (of wenselijke) antwoorden gaat geven. Een onderzoeker met verstand van hoogbegaafdheid kan hierdoorheen prikken. Die weet wanneer het handig is om even te stoppen, om door te vragen of om je kind op zijn gemak te stellen.

En… wees eerlijk. Je kind heeft echt wel door dat het niet een normale bijles is. Het ligt natuurlijk wel aan de leeftijd van je kind. Mijn kinderen zaten in groep 3, die heb ik verteld dat ze bij een mevrouw spelletjes en leuke opdrachten gingen doen, maar een kind vanaf groep 4 kan je dit niet meer vertellen. Maak het ook niet te groot. Vraag je onderzoeker wat zij adviseert om vooraf te vertellen aan je kind. In ieder geval kun je ze vertellen dat ze moeten laten zien wat ze kunnen. Dat ze op een gegeven moment de antwoorden niet meer weten, omdat de test zo ver gaat tot bijna een oneindig niveau, dus logisch dat ze het einde niet kunnen halen. Én weten ze het niet zeker, gewoon proberen, de onderzoeker geeft vanzelf aan wanneer je mag stoppen en naar het volgende onderdeel mag gaan.

Lees artikel ‘IQ test voor hoogbegaafden’ voor meer informatie over testen.

TIPS

Facebooktips

Er zijn een aantal pagina’s die zich specificeren op hoogbegaafdheid en daar ook weer onderscheid in maken.

Websites

Boeken

Ik heb hier een overzicht gemaakt van boeken voor ouders en boeken voor kinderen. Ik heb een korte beschrijving bijgevoegd, een link naar het boek op bol.com (gewoon omdat het een fijne overzichtelijke site is) en mijn mening van het boek gegeven. Tip: je kunt veel boeken ook in de bibliotheek lenen!

Download boekenlijst

NOTE

Ik begeleid kinderen die anders leren. Ook hoogbegaafde kinderen leren anders en zijn vaak beelddenkers. Ik bied diverse trainingen aan op het gebied van beelddenken en executieve functies.
Voor het begeleiden van hoogbegaafde kinderen in het algemeen kan ik je doorverwijzen naar collega’s.
Wil je eens in gesprek van ouder tot ouder, dan kan dat zeker. Ook kan ik je in contact brengen met andere ouders van (uitzonderlijk) hoogbegaafde kinderen.

 


Heb jij je kind verteld dat hij/zij hoogbegaafd is en hoe heb je dit verteld? Ik ben ook benieuwd hoe jouw kind het uitlegt aan andere kinderen. Laat het me weten in de reactie hieronder.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *